Toyota Tarzının Ruhu Toyota Kültürü
Toyota’nın DNA’sı Kültüründe Yatar
Kültürün 3 Düzeyi
• Araç, Gereç ve Davranış: yeni gelen
birinin, ziyaretçinin ya da danışmanın fark edeceği şeyler
• Normlar ve Değerler: bize işlerin niye
böyle yürüdüğü ve yürümesi gerektiğiyle ilgili söylenebilecek şeyler. Şirket
felsefesi.
• Altta Yatan Varsayımlar: örgüt ve bunun
amacı hakkında, insanlar hakkında, ödül ve cezalar hakkındaki bilinçaltına
işlemiş, sorgulanmadan kabul edilmiş inançlar.
Toyota kültüründe güçlü bir varsayım, yöneticilerin lider ve liderlerin de
öğretmen olduğudur.
İnsanlar Toyota Tarzının Kalbi ve Ruhudur!
• Toyota Tarzı, şirket 1926’da otomatik
tezgah üreticisi olarak sahneye çıktığından beri gelişmeye devam etmiştir.
Kurucu Sakichi Toyoda orijinal Toyoda Otomatik Tezgah Çalışmalarını, şirketin
amacı ve tüm üyelere nasıl davranılacağı hakkında derin inançlar üzerine inşa
etmiştir.
• Şirketin amacı her zaman iki yönlü
olmuştur: Şirketin belkemiğini oluşturan ekip üyelerine olduğu kadar topluma da
yararlı olmak.
• Sakichi hayatı boyunca bir faaliyet insanı
oldu, yönetici değil. Büyük bir mühendisti ve daha sonra Japonya’nın «Mucitler
Kralı» olarak anılacaktı.
Toyota Tarzı 2001
• Bütün Toyota üyelerinden, hangi düzeyde
olurlarsa olsunlar, günlük iş ve ilişkilerinde bu iki ilkeyi uygulamaları
beklenmektedir.
• Evin temelinde gösterildiği üzere,
insanlara saygının “saygı” ve “ekip çalışması” adlı iki alt kategorisi vardır.
Saygı ile kastedilen, diğerlerine saygı ve kişilerin birbirlerini anlaması ve
karşılıklı güveni kurması için ellerinden geleni yapmasıdır.
• Ekip çalışması ile kastedilen,
kişisel ve profesyonel büyümenin teşvik edilmesi, gelişimle ilgili fırsatların
paylaşılması ve bireysel ve ekip performansının en yükseğe çıkarılmasıdır.
Toyota Tarzı, Toyota büyüdükçe evrim geçirmeye, yeni koşullarla yüzleşmeye
ve küreselleşmeye devam edecektir ve Toyota kusursuz olmaktan oldukça uzaktır.
• Kültürü oluşturmadaki temel üç ilke:
1. Toyota işi durdurmayacak, çok çalışmaya
devam edecek ve Japon ekonomisinin gelişimine katkıda bulunacak.
2. İşgücü-yönetim ilişkileri karşılıklı
güvene dayanacak
3. İşgücü ve yönetim, karşılıklı refahı
sağlamak ve çalışma koşulları korumak ve üretkenliği geliştirmek için beraber
çalışacak.
İki Kritik Değer Akışını Desteklemek:
Ürün ve İnsanlar
• Toyota Kültürü, güven ve sürekli gelişime
dayanan, uzun vadeli düşünen, insanların gelişimine katkı sağlayan ve problem
çözme yeteneği kazandıran bir kültürdür.
• Yerel adaptasyonlara imkan tanır ama sadık
kalınması gereken çekirdek ilkeler değişmez.
• Değer akışı haritalandırması…
• Stokta boş yere bekleyen ürün = Öğrenmeyen
insan = İSRAF!
• Toyota’nın DNA’sı = Ürün değer akışı +
İnsan değer akışı
• Başarının Anahtarı, problemleri ön plana
çıkaran başarılı bir üretim sistemine ve problemleri
tanımlamaya ve çözmeye istekli ve becerikli insanlar üreten başarılı
bir insan sistemine sahip olmaktır.
• Örn. Üretim hattına getirilen parçaların günlük
yerine saatlik olması.
İnsan Sistemleri Modeli
Ø Müşterilerinin istediği
ürünü üretecek çalışanımızın yeterliliği nedir?
1.Doğru özelliklere sahip,
eğitilebilir ve değer ekleyen süreçlere katkıda bulunan insanları kendine
çekmek.
2.Bu insanları, her gün
kaliteli çalışma yapabilecekleri şekilde geliştirmek.
3.İnsanları, işlerini
yapmanın ötesine geçecekleri, problem çözecekleri ve kendileri geliştirebilecekleri şekilde bağlamak.
4.İnsanlara örgüte
bağlanmaları ve öğrenmeleri, gelişmeleri ve müşteri, topluluk ve toplum için en
iyisini yapmalarında esin kaynağı olmak.
• Yeni işe başlayanlara verilen eğitim tek
seferlik değil, bir süreç şeklindedir.
• Liderler tarafından öğretilen ve
desteklenen konular:
1. Çalışma Grupları ve Ekipte Problem Çözme
v «Hepimiz Birlikte,
Tek Tek Olduğumuzdan Daha Zekiyiz»
2. Temiz ve Güvenli Çalışma Ortamı
v Şirket
politikaları, yasalar, çalışma ortamı, güvenlik önlemleri…
3. İki Yönlü İletişim ve Görsel Yönetim
v Ekip faaliyetleri,
açık iletişim kanalları…
4. Hizmet Eden Liderlik
v Koçluk yapan,
öğreten ve destekleyen liderler…
İK, basite indirgenmemeli, çalışanların kariyerleriyle yakından
ilgilenmelidir.
Örgütsel Destek Süreçleri:
1.
İstikrarlı İstihdam İçin Bağlılık ve Araçlar
2.
Adil ve Tutarlı İK Politikaları ve Uygulamaları
3.
Ekip Çalışması İçin Yavaş Terfi ve Ödüller
4.
Hoshin-Kanri (Politika Yayılımı)
Model Her Derde Deva Bir Reçete Değil, Her Gün Yaptığınız Şeydir
• Model, çabucak uygulanabilecek bir şey
değil; uzun yıllar süren öğrenme, evrim ve büyümeyle ortaya çıkan, yaşayan bir
süreçtir.
• Hatalar ortaya çıkacaktır, önemli olan ne
kadar kültüre dönüştürebildiğin.
Sonuç olarak,
• Toyota üretim sistemleri, problemleri
göstermek için tasarlanmıştır ve amaç değil araçtır.
• Toyota insan sistemlerinin, örgütün her
üyesine değer eklemeye çalışan bir çekirdek değer akışı vardır.
• Herkes karşılıklı, uzun vadeli refahın ne
olduğunu bilir ve bunun devamlılığı için çabalar.
• Problem çözme örgütün odağıdır ve insanlar
problemleri olduğunda bunu söylemekten kaçınmaz.
• İnsanlar bilgili liderler tarafından
problem çözme ve öğrenme adına desteklenir.
• İK sistemleri, hem üretim hem de insan
değer akışını destelemek üzere tasarlanmıştır.
TOYOTA TARZI + YEREL ORTAM + AMAÇ = BAŞARI
Amaç - Neden Buradayız?
• Şirketin amacı nedir?
• Çalışanlar neden işe gelirler?
Özel
şirketler } Para
kazanmak
• Temel ekonomi teorilerine göre her
iki tarafında kendi ekonomik çıkarını güttüğü bir ilişki vardır.
Toyota
liderleri } Para
kazanmak değil
• Karşılıklı refah işveren ve çalışan
arasında ortaklık yaratır.
Toyota’nın Hedefi
Ø Çalışanlarının şirketin amaçlarını
gerçekleştirmesi ve başarısı için en iyi çabayı sarf etmeleri ve sonrasında
ödül olarak adil pay almalarıdır.
ÇIKTILAR – ORTAK TOYOTA DEĞERLERİNE DAYANAN SÜREKLİ İYİLEŞTİRME İÇİN
BİRLİKTE ÇALIŞAN KALİTELİ İNSANLAR
Toyota kültürünün çekirdek inanışı:
• Toyota Tarzını kullanarak, aynı anda insan
ve araba üretmek = Kalite İnsan
Toyota’nın kaliteli insan özellikleri:
• Eğitilebilir,
• Bir ekip içinde çalışabilir,
• Standartlara uyan ve onları
geliştiren,
• Şirket kültürünün ve hedeflerinin
etkilediği,
• Aile ve topluma olumlu etkide
bulunabilen.
Kaliteli İnsanlar Kalite Sonuçlara Götürür
• Toyota’nın Toyota Üretim Sistemi (TÜS)
sürecindeki sadakati:
«Doğru süreç, doğru sonuçları verecektir»
• Bu inanç insan değer akışına da
uygulanırsa, insanları doğru şekilde geliştirmek üzere yatırım yapmak doğru
sonuca götürecektir.
Ø Toyota’da kusursuzluğa yönelim 5 başlık
altında toplanır:
• Güvenlik,
• Kalite,
• Maliyet,
• Teslimat,
• Moral
Kalite Saplantısı Olan Yeni Bir Kültür Oluşturun
• Georgetown, Kentucky Toyota Motor İmalat
(TMMK), bir fabrika yeni işlemeye başladığı zaman neredeyse bir tek kaliteye
odaklanıldığını gösterir.
• Her bir bireyin, fabrikayı batırmak
anlamına da gelse, her sorunda hattı durdurması beklenmektedir.
Ø Örnek olay;
• Yeni Camry yapımının ilk senesinde
ekip üyesi ön süspansiyonlardan birinde
bir «olası
gevşek cıvata» bulur.
• 25 araba Toyota Motor Satışa
gönderilmiş, denetlemek için nakliye durdurulur.
• Günün sonunda sıfır hatalı cıvata
bulundu.
• Toyota böylelikle %100’ün sorunsuz
olduğunu bilmeden durmayacaklarını gösterir.
Organizasyonun Girdileri
v Toyota şirket düzeyinde son derece
gelişmiş bir kültüre sahiptir. Bu da yeni bir fabrikada belirli bir kültürün
nasıl yaratılacağı ile ilgili birçok girdi ya da etki yaratır.
Toyota kültürünün gelişimindeki üç kilit girdi:
• Toyota Felsefesi ve Değerleri,
• Üretim Sistemi İlkeleri,
• Toyota’nın nitelikli insanları işe
alırken, onları nasıl etkilediği
Felsefe ve Değerler
v 1940’larda neredeyse iflasın eşiğine gelen
Toyota, finansal açıdan kendine yeten ve işten çıkarmanın olmadığı bir ortam yaratmaya
söz vermiş ve bugünkü kültürü oluşturmuştur.
Toyota kültürü için diğer önemli değer ve felsefeler:
• Tedarikçi ve çalışan ilişkilerinde,
«uzun vadeli bakış açısı» gibi, her çalışanın bir müfettiş, her ekip üyesinin
bir uzman olması
• Gözetmenlerin üyeleri için çalışması
gibi
Üretim Sistemi İlkeleri
v Toyota’da yeni çalışanlar, oldukça katı
tanımlanmış bir dizi operasyonel ilkelerden oluşan bir faaliyete girerler.
v Bu ilkeler:
1. Tam Zamanında – mümkün
olan en az stoku bulundurmak
2. Çekme Sistemi Üretimi –
üretimi müşteriye itmektense çekme üretimi siparişlerini karşılamak
3. Maliyet Kontrolü ile Kar
– üretim maliyetleri ve satış fiyatı arasındaki farkı kontrol ederek pazarın
makul satış fiyatlarını belirlemesini sağlamak ve kar etmek
4. Yaratılan Kalite –
kusurları yaratıldığı ya da görüldüğü anda yakalamak ve onları hattın sonuna
göndermek yerine yerinde işaret etmek
5. Esnek İşgücü – Pazar
talebindeki değişiklere çabuk cevap verebilmek için işgücünde esnekliği ve
motivasyonu korumak
Toyota Üretim Sistemi Problemleri Vurgular
v Toyota kültüründe, problemler hakkında
düşünme ve sürekli kusursuzluk arayışı en küçük ayrıntıya kadar sinmiştir ve
hiç bitmez.
Nitelikli İnsan Kaynaklarından Bir Havuz Yaratmak
v Toyota nitelikli insan havuzunu yaratabilme
ve koruyabilmede son derece bilinçli ve stratejik bir süreç izlemektedir.
Ø Faaliyet Yerini Dikkatli Bir Biçimde
Seçerek Başlamak
v Toyota’nın istihdam sürecindeki
stratejisi, dış şirketleri «satın almaktansa» içeriden büyüyerek bir numaralı şirket
olmaktır. Bu strateji, Toyota’ya yeni bir alanda sıfırdan başlamasını ve baştan
aşağı bir Toyota kültürü yaratmasını sağlar.
Faaliyet Yerini Dikkatli Bir Biçimde Seçerek Başlamak
v Bu sürecin ilk adımı fabrikanın yapılacağı
alanı seçmektir.
v Toyota, Amerika Birleşik
Devletleri’ndeki, tamamen kendisine ait olan ilk montaj fabrikasını nerede
kuracağına karar verirken; Kentucky’nin,
• Devlet teşvikleri,
• Demiryolu ve eyaletler arası ulaşıma
yakınlık
• İnsanların Toyota Tarzını öğrenmeye
açık olduğunu gösteren, sıkı çalışmayı sağlayan bir «tarım ahlakı» olması bu
seçimi yapmalarını sağlamıştır.
Yetkin Bir İş Gücü Havuzu Geliştirmek
v Toyota, Japonya’da genç insanların kültür
sürecine girmesini yerel okul sistemleriyle iş birliği yaparak sağlar.
v Bugün Toyota City denilen yerde bir
Toyota lise sistemi vardır.
Ø Toyota içerisinde üç genel kariyer vardır:
• Üretim işçisi,
• Bakım zanaat işçisi,
• Mühendis
v Toyota Lisesinde temel derslerin
yanında araba yapımının teknik yönleri, TÜS’nin bileşenleri, değerler ve ekip
çalışmasının kişilerarası öğeleri ve Toyota kültürü gibi Toyota Tarzını
oluşturan öğeler öğretilir.
v Toyota ayrıca Kentucky fabrikası çalışmaya
başladığında o bölgede okul sistemi olan QUEST’i (Gelecek İçin Faydalı İstihdam
Becerileri Arayışı) kurmuştur.
v QUEST programı, bütün işgücü
havuzunun yetkinliğini arttırırken, Toyota daha özgül gruplara daha hedeflenmiş
eğitimle programa ilaveler yaparak «QUEST İmalat Akademisi» ni kurmuştur.
Böylece Japonyada olduğu gibi aynı üç kariyer kategorisine girebilmiştir.
Şirketler İçin Göz Önünde Bulundurulması Gereken Anahtar Noktalar
ü Toyota’nın amacı topluma, yerel topluluğa,
Toyota ekip üyelerine ve Toyota’nın gelişimine uzun vadede katkıda bulunmaktır.
Bu da, Toyota’nın insanlara, ürünlere, süreçlere ve teknolojiye uzun vadeli
yatırım yapmasını sağlar.
ü Şirketin ilettiği amaç açıktır ve
ortaklığa dayanan ilişkilerinde, şirket ve ekip üyeleri arasındaki rolleri
açıkça tanımlar.
ü Liderlik, ekip üyelerine kaliteden
hiçbir zaman ödün verilmeyeceği ve şirket liderlerinin iradelerini kaliteli
insanlara yatırım yapmaktan yana koydukları ile ilgili tutarlı mesajlar verir.
ü Liderlik günlük faaliyetlerle örgütün
temel değerlerini ve yönetim ilkelerini bütünleştirir.
ü Şirket bütün girdileri dikkatlice
örgüte süzer ve hatta bu girdileri geliştirmek için yerel topluluğa yatırımlar
yapar.
ü Şirketin, problem teşhisine, israfı
düşürmeye ve her ekip üyesinin problem çözebilme gücüne saygı gösteren insan
sistemlerine dayanan bir faaliyet sistemi vardır.
Ömür boyu çalışacak insanları seçmek
• İşe alınan kişinin ömür boyu Toyota için
çalışması
• Toyota, kültürüne en çok uyacak, en iyi
insanları seçer
• Toyota, çalışanları aslen tariflenmiş bir
işte çalışmak üzere işe almaz
• Personel alımı, seçimi ve oryantasyon
süreci de insan değer akışının ilk kalite güvence filtresidir
Doğru insanı, doğru sayıda, doğru şekilde, doğru zamanda işe almak
• Doğru insanı şirketin ihtiyacı olan
yetkinliklerle adayın ihtiyaçlarını uyumlu bir biçimde araya getirmeyle seçer.
• Doğru sayıda insan işe almada iyi
zamanda yeni çalışanları kültürün içine almak ve kötü zamanlarda güveni yıkmak
olan çalışanları işten çıkarmak anlamına gelir
• Doğru şekilde istihdam statüsünü
ihtiyaç duyulan işe göre seçmektir
• Doğru zamanda işe alma sistemi de
üretim bölümüne zamanında ulaşmalıdır
İşe alımda huni modeli
• Çok sayıda muhtemel aday az sayıda işe
alma sağlar
• Çok sayıda insanı kendine çekmenin bir
yolu rekabetçi ödeme ve sosyal yardımdır
• Ekip üyeleri sahip olduğumuz, değer
kazanan tek hazinemizdir
Seçim: Uzun vadeli uyum
Ekip oryantasyonu
İnisiyatif
Sözel iletişim
Problem teşhisi
Problem çözümü Pratik
öğrenme
İş temposu
Adapte olma yeteneği Mekanik
yetenek
Toyota Georgetown esas işe alım ve seçme süreci
• Evre 1: Tanıtım ve İşe Alma
• Aday istihdama ilgi gösterir
• Evre 2: Oryantasyon, Uygulama ve Test
• Gerçekçi bir ön görüşmeye katılır
• Genel yetenek testini tamamlar
• İşe uygunluk envanterini doldurur
• Bir seçme kararı verilir
• Evre 3: Değerlendirme Merkezi
Alıştırmaları
• Kabiliyetle bağlantılı davranışlarını
ölçmede bir dizi test uygulanır
• Evre 4: Son Eleme
• Aday referansı ve hizmet tarihi kontrolü
• Aday yapılandırılmış bir mülakata girer.
• Daha önceki çözdüğü problemlerle ilgili
bir mülakat olur.
• Evre 5: Sağlık Değerlendirmesi
• Aday fiziksel muayeneden geçer
• Evre 6: Deneme Süreci
• Aday deneme süresince işbaşında
gözlemlenir
• Adayın uzun vadeli iş için uygun olup
olmadığı gözlemlenir
• Evre 7: Tam Zamanlı İş için Son Eleme
Kararı
• Deneme sürecindeki performansa dayanarak
kimin devam edip kimin etmeyeceğine karar verilir
Toyota bütün çalışanlarını cerrah gibi yetiştirir
• Cerrah, cerrahi sanatını uzmanlara hizmet
ederken işbaşında öğrenir ve zaman içinde giderek daha fazla sorumluluk alır.
• Her iş parçalara ayrılır ve
standartlaştırılmış iş içerisinde geliştirilir ve belgelenir ve tekrar tekrar
geliştirilir. Mühendis, grup lideri ve İK uzmanı için de geçerlidir.
• Toyota’da « niteliksiz işgücü » diye bir
şey yoktur!!
Başlamak: ekip üyesi oryantasyonu
• İk yeni ekip üyesinin 5 haftalık
oryantasyon sürecinden sorumludur.
• Toyota ortamına ve kültürüne
sosyalleştirmeye başlamaktır.
• oryantasyon ekip üyelerinin 3 aylık deneme
sürelerinin başlangıcıdır.
Çalışma koşullandırması
• Ekip üyesi, spor salonunda egzersizlere
katılmak zorundadır. bu oryantasyon, onları ekipmanı nasıl kullanacakları
konusunda eğitmek ve sonrasında spora teşvik etmek amacıyladır.
İnsan kaynakları politikaları
• Ekip üyesi, yeni bir çalışanın ortama ve
kültüre adaptasyonunu sağlayan politikalar ve temel üretim prosedürleri
hakkında eğitilir.
• Üst düzey yönetim, yeni üyeleri kişisel
olarak karşılar ve her ekip üyesinin şirketin faaliyetlerindeki başarının
devamında ne kadar önemli olduğunu söyler.
Üretim
• Ekip üyesi, belirli bir üretim alanında
daimi olarak görev almadan önce, esas departmanının dışında birkaç görece basit
üretim işi öğrenir.
• Eğer ekip üyesi erken istifa etmeye karar
verirse, çıkış mülakatı yapılır.
• Georgetown fabrikasında, yıllık işten
ayrılma oranı tam zamanlı çalışanlarda tarihinde %3’ün altındadır. Bunun titiz
oryantasyon programı ile ilgisi olduğu düşünülür.
Çalışma için verilen eğitim
• Neden eğitime bu kadar önem verir?
1. Kökleri bir tarım
toplumuna dayanır. Çifçiler işlerinin gelecek nesillere aktarmak için eğitimin
önemli olduğunu bilirler.
2. Japon kültüründe eğitime
verilen yüksek değer.
3. Japonya’da çok çeşitli
beceriyi kusursuzlaştırmaya verilen yüksek değer.
4. Monozukuri -işleri yapma
sanatı- Toyota’da, şirketin bel kemiğini vurgulamak için, sık sık saygıyla
kullanılan terimdir.
Sınıf eğitimi
• Taiichi ohno’nun zamanında pek bir önemi
yoktu. Onun için fabrika sınıf demekti. Ohno çemberi onun insanlara
öğretme yoluydu.
• Fabrikalar, çalışmaya küresel olarak
başlayınca, öğrenci başına düşen eğitmen oranı azalmıştır. Yeni eğitim
yöntemleri ortaya çıkmıştır.
• Kitle sınıf eğitimiyle yaparak öğrenme
arasında bir denge sağlandığının en iyi örneği Toyota Tarzı 2001 eğitimidir.
• Grup liderleri terfi etmeden öncede 4
haftalık eğitim programından geçerler.
Kişisel eğitim olanakları
• Toyota kişisel eğitim fırsatlarına « kendi
inisiyatifinde gelişim » der. Buna en iyi örnek kalite çemberidir. Çember
lideri olmak için 8 saatlik eğitimden geçer ve kendi kalite çemberini
oluşturur. (içsel kişisel gelişim)
• «yıldızlara ulaşmak» programı üniversite
öğrencileri içindir. Vardiyadan sonra gerçekleşir. En çok katılımı mühendislik
fakültelerindedir. (DIŞSAL KİŞİSEL GELİŞİM)
İşbaşında gelişim (ibg)
• Toyota’da ibg tüm müdürlerin en önemli
sorumluluğudur ve Toyota sistematik bir yaklaşım geliştirmiştir.
• Gelişim, ekip üyesini işinde giderek daha
etkin olması, yapılan çalışmaya eleştirel bakabilmesi, yapılmış olan işi
geliştirmesi ve sonunda başkalarını eğitebilmesi için yetiştirmektedir.
• İşler küçük parçalara ayrılarak Toyota
Çalışma Talimatı (TÇT) yönetimi kullanılarak adım adım öğretilir.
Temel beceri eğitimi (küm)
• Simülasyon alanı küresel üretim merkezi
(küm) olarak bilinir ve toyota’da yeni üyeleri eğitmek için dünya çapında
standartlaştırılmış bir süreçtir.
• İlk küm Japonya’da oluşturulmuştur.
Dünyaya hizmet vermek için 3 merkez açılmıştır. (Tayland, Avrupa ve Amerika
birleşik devletleri)
• Grup ve ekip liderleri Japon eğitmenler
tarafından eğitilirler ve çalışanları nasıl eğiteceklerini öğrenirler.
• Toyota dünyanın her yerinden en iyi
uygulamaları video eğitim kılavuzuna koyabilir. Bu da dünyadaki her üyenin
temel becerileri tamamen aynı şekilde öğrenmesi demektir. Eğer güncelleme
meydana gelir ise 24 saatten az bir sürede insanlar bunu öğrenecektir.
Toyota Görsel Kılavuz
• Verimli ve etkili beceri eğitimi için,
personel KÜM’de 4 aşamadan geçer:
1. Görsel kılavuz
kullanarak temel bilgiyi edinir.
2. Temel becerileri pratik
ederler.
3. Esas çalışma eğitimine
geçerler.
4. Bir operasyona nasıl
başlanıp bitirileceği, kanban sistemini ve andon sistemini içeren eğitimden
geçerler.
Aksiyon eğitimi ve imaj eğitimi
• Esas çalışmayı pratik ederken, yetiştirme
elemanları her görevi standartlaştırılmış bir zaman içerisinde icra etme
kabiliyeti kazanırlar. Montaj hattının düzgün bir biçimde aksamasını sağlayan
takt zamanını korumak için elzemdir.
• İmaj Eğitimi: çalışanın alanı dışında
faaliyetleri gerektiren montaj aşamaları için önemlidir. dinamik montaj
sırasında, ellerinin ne yapacağını hakkında zihinsel imaj geliştirmek için
görsel kılavuzlar ve hat dışı ya da statik beceri pratiği kullanır.
Problem Çözme
• Gemba, işletmede kişisel gözlemler yapmak üzere
çalışmanın yapıldığı (ilgilenilen iş vesilesi ile değerin üretildiği) yere
yapılan eylemdir. Bu tekniğin amacı, gözlem yapılan yerde bulunanlar nedeniyle
birilerini suçlamak değildir.
• Amaç, hedeflenilen konuyu yerinde
incelemek, iyileştirme fırsatlarını bulmaktır.
• Pratik problem çözme yöntemi(taiichi ohno)
Toyota İş Pratikleri
• Toyota iş pratikleri, 2005 yılında Fujio
Cho tarafından önerilen bir yöntemdir.
• Pratik problem çözme yöntemi ile Toyota
kültürünün bir arada uygulanma şeklidir.
• Kurumsallık açısından birleştirici ve bütünleştiricidir.
• TİP’e göre problem, çok küçük parçalar
bölünür ve çözülmeye çalışılır.
• Böylece büyük ve zor olan bir problem
küçük ve çözülebilir hale gelir.
Yapılan İyileştirmeler
• Gary Convis 1990’ların sonlarında
robotlardan oluşan bir sistem kullanarak araba gövdesini yapma yöntemini
geliştirdi: Küresel Gövde Hattı
• Üretim alanı yarıya düştü.
• Yeni ürün devreye alma süresi yarıya
inmiş.
• Ayrıca model dönüşümü olmaksızın bandın
ilerlemesi sağlanmış.
• Basit robotların kullanıldığı, basit, ince
ve esnek Toyota politikasının sonucudur.
• Araba gövdesinin boyanması ile ilgili ise
her kartuşun bir araba gövdesini boyadığı bir kartuş sistemi geliştirildi.
• Renk ve model değişikliğinde kesinti olmadan
bütün arabalar boyandı.
• Temizlik masrafları azaldı.
• Araba başına 15 dolar tasarruf sağlandı.
Toyota’da Herkes Problem Çözücüdür
• Toyota’da çalışanların sadece
çalışmalarını yüksek kalite standartlarında yapması beklenilmez.
• Ekip üyelerini işi iyileştirecek fikirler
geliştirilmesi beklenir.
• Peki neden bu beklenir?
• Bunun altında yatan çok önemli bir sebep
vardır:
• İnsanlar gelecekte neler olacağını
bilemezler.
• Yani mühendis bir süreci tasarladığında
dinamik ve değişken çevreye nasıl adapte edeceğini bilemez.
• Bu yüzden her sürece, süreci gözlemlemesi
için dikkatli, düşünen bir birey yerleştirir.
• Her ekip üyesi bir mühendis gibi çalışır
ama mühendis maaşını almaz.
• Böylece maliyet açısından büyük kar
sağlandığı gibi yüksek kalite düzeyi de sağlanır.
Mühendisler Standartlaşmış İşi Geliştirmeye Başlıyor
• Fabrikaya yeni bir araç alındığında,
mühendislik bölümü ürünün gelişmesinden ve imalat sürecinden sorumludur.
• Sonrasında kaliteli ürün yapma
sorumluluğunu fabrikaya devrederler.
• Toyota imalat şirketidir ve mühendislerin
her zaman imalatı desteklenmeleri sağlanmıştır.
• Toyota’da her bahar mühendislerden oluşan
bir ‘çırak sınıfı’ işe alınıyor
• Bu mühendisler ilk birkaç ay çalışma
ekipleriyle beraber üretim bölümünde çalışacaklardır.
• Burada amaç: Mühendislerin üretim
faaliyetlerini öğrenmeleri ve fabrika üretim bölümüne saygı duymalarını
sağlamaktır.
• Böylece mühendisler, üretim sürecini
kavrarlar ve ileride yükselmesi için avantaj sağlamış olurlar.
• Ayrıca genç mühendis, birkaç ay da satış
bölümünde çalışır ve müşterinin tam olarak ne istediğini, ne aradığını öğrenmiş
olur.
• Bundan sonra ise mühendislik departmanına
atanır ve ‘çıraklık projesinde’ danışmanlık yapar.
• Bu süreç daha zorlayıcıdır. Çünkü genç
mühendisten tasarlanması istenen şeyi yapabilmesi için doğru bölümlere gidip
doğru soruları sorması gerekir.
• Üretim mühendisliği imalat bölümünde, ürün
mühendisleri Ar-Ge bölümünde çalışırlar.
• Üretim mühendisleri, ürün mühendisleri ile
yakın çalışırlar ve aracın gelişiminde ve imalat sisteminde üretimi temsil
ederler.
Pilot Ekip
• Pilot ekip: Büyük bir model
değişiminde ya da yeni model başlangıcında mevcut ekiplerin ekip lideri ve ya
ekip üyesi gruptan alınır.
• Daha sonra bu kişi yeni model kurma
ekibinde kendi grubunu temsil eder ve çalışmaya başlar.
• Bu kişi mühendislerle ve az girdiyle
sorumluluk ve sürece ortak olmuştur.
• Süreçte ortaklık olması iyileştirmede
sürecin tüm israflarını azaltmasını sağlar.
• Bunun en başarılı örneği modeller arası 3
saatlik aksamayla: 2006 Gamry’dir.
Standartlar
• Problemleri tespit etmenin en önemli yolu
standartlara uyup uymadığını test etmektir.
• En bilinen ve görünür olan standart
5S’tir.
5S -Ayıkla(Sort)
-Düzenle(Set in order)
-Temizle (Shine)
-Standartlaştır(Standardize)
-Sürekliliği Sağla(Sustain)
Ekibin İyileştirme Yapmasının Temeli Standartlaştırılmış İştir
• Kök sebep nedir?
• Neden oldu?
• Neden?
• Neden?
• Neden?
Problemlerin Değerlendirilmesi
• Bu bölümde ise Toyota’nın Amerika’da
açtığı fabrikada yaşanan problem çözme anlayışı anlatılıyor.
• Kültür farklılığından dolayı insanlar
sebebi araştırırken neden? diye sormuyorlar kim? diye soruyorlar.
• Fakat Japon yönetici ve Japon hocalarla
beraber bu alışkanlık yerini Toyota tarzı problem çözme yaklaşımına bırakmıştır.
Geleneksel Batı
|
Toyota
|
|
Problem
nedir?
|
Birisinin
batırmasının sonucu
|
Standarttan
sapma
|
Problem ne
demektir?
|
Birey (5
kim?)
|
Sistem (5
neden?)
|
Sebebi
nedir?
|
Yanlış
yapan kimse
|
Yönetim
|
Kim
sorunludur?
Yanlış
yapan birey ne yapmalıdır?
|
Eğer mümkünse
problemi tek başına çöz
|
Yardım
etmek ve problemle gelecekte karşılaşmamak için probleme dikkat çekin
|
İnsanlar
hakkında varsayımlar
|
Zorlanmadıkları
sürece hatalarını kabul etmezler
|
Eğer
problemleri çözmek için olumlu destek alırlarsa kendilerini güçlenmiş
hissederler
|
Problem
çözme becerisi
|
Bazılarının
vardır, bazılarının yoktur
|
Öğretilebilir
ve öğretilmeli
|
Güvenlik Kültürü
• Güvelik kültürünü kurumsallaştırmak
• Davranışsal odaklı yöntemden kültür odaklı
bir sisteme geç
Terri Manning’ in 4 evreli süreci:
• Evre 1: departman yönetim ekibini eğit
• Evre 2: ekip üyesini değerlendir. İşlerin
nasıl yürüdüğünü sor
• Problemlerin ne olduğunun aktarılması için
bir tartışma yürüt
• Yeniden gözden geçirilmesi için raporla
• Evre 3: katılımı güçlendirmek için taban
ekiplerini bir araya getir amaç nasıl bir kültür oluşturulması gerektiğine
karar vermektir
• Evre 4: ekipleri ve gerçekleşen
iyileştirmeleri destekle
KİŞİSEL SAĞLIK VE GÜVENLİK
Çalışma Kısıtlamaları Konusunda İşçilerle ilgilenmek
• Bir ekip üyesi bir çalışma kısıtlaması ile
geldiğinde genellikle evine yollanır
• Toyota onları evine yollamak yerine
yaralanma derecesine göre yapabileceği işlere yönlendirilir
Saha İçinde Medikal Klinikler
• Toyota’ nın tıbbi bakımla ilgilenmek için
bir medikal kliniği vardır
• Sadece 10 kişilik bir klinikte yapılan
iyileştirmelerle burada ihtiyaç duyulan işgücü 2.6 insan daha azaltıldı
• Buradan artan tıbbi iş gücü işçilerin
kişisel rahatsızlıkları için kullanıldı
Sahada Bir Eczane:
Yanlış Yapmak, Sonra Doğru Yapmak
• Toyota’ da diğer şirketler gibi yanlış
yapar, ama hatalara karşılık vermede oldukça iyi ve hızlıdır
• Yönetim, masraflardan tasarruf etmek
amacıyla, üyeler için kişisel reçetelerini doldursunlar diye sahada eczaneler
açmaya karar verdi
Kültürü Liderler Geliştirir
• İnsanlar liderleri istedikleri için takip
ederler.
• Müdürler her zaman lider değildir.
• Liderlik ile yönetim arasındaki farkı itemeye
karşı çekme sisteminden örnek verebiliriz.
• Geleneksel yukarıdan aşağıya yönetim itme
sistemidir. İşçiler, müdürlerin emirlerine uymaya doğru itilirler.
• Liderlik, çekme sistemidir. Yandaşlar
kendilerini liderin yönüne çeken manyetik bir çekim hissederler.
• Aslında en etkili liderlerin güçleriyle
yaptıkları şey paylaşılan bir kültür yaratmaktır.
• Etkin liderler ortak hedefler ve bir grup
insanın bu hedeflere ulaşmasında izlenecek doğru yollar hakkında ortak inançlar
geliştirirler.
• Toyota operasyonları başlatmak için diğer
ülkelere Japon koordinatör gönderdiğinde, müdür değil lider arıyordu.
• Toyota Tarzı’ nın 9. ilkesi şudur : “ İşi
iyi anlayan, felsefeyi yaşayan ve onu başkalarına öğreten liderler yetiştirin.
”
• Toyota Tarzı liderler, üretim ve insan
değer akışlarını bütünleştirebilmelidir.
• Ayrıca ekibin bir parçasıdırlar.
Astlarından bekledikleri davranışlarda model oluştururlar.
• İlk önce güvenliği uygularlar ve sadece
iyi bir konuşmacı değil iyi bir dinleyicidirler.
Hizmetkâr Liderlik
• Toyota Tarzı 2001 “düşünceli liderler” den
bahşetmiştir. Bireysel performansı ve ekip performansını gözlemler ve insanları
kendi eylemlerinden sorumlu tutar ve onların eylemleri için sorumluluk alır.
• Georgetown farikasında, Japon liderlerin
Amerikalı liderlere aktardığı bir yön de Hizmetkâr liderlik kavramıdır.
Toyota Tarzı Değerlerini Yaşayan Düşünceli Liderler
• Toyota Tarzı’ nın destekleyici beş değeri
vardır:
1. Zorlama
2. Kaizen
3. Genchi Genbutsu
4. Saygı
5. Ekip Çalışması
Zorlama
• Düşlerimizi gerçekleştirmek için
zorlukları cesaret ve yaratıcılıkla karşılayarak, uzun vadeli bir vizyon
oluştururuz.(Toyota Tarzı 2001).
• Zorlama ruhu, Taiichi Ohno’ nun
öğretilerinde de vardır. Mesela, verimliliğin ikiye katlanmasını istediğinde ve
verimlilik ikiye katlanmadığı sürece memnun olmazdı.
• Ohno’ dan İkinci Dünya Savaşından sonra o
zamanlar verimliliği Toyota fabrikalarından sekiz kat fazla olan Ford Motor
Şirketinin verimliğini yakalaması istenmiş ve bunu kabul etmiştir.
• Üç yıl içinde bu hedefe ulaşmıştır. Bu
zorlama ruhudur.
Kaizen
• İyileştirme arayışımızda dur durak
bilmeyiz, kolay kolay memnun olmayız, sürekli iyileştirme çabası sarf eder,
yeniliği teşvik ederiz(Toyota Tarzı 2001).
• Toyota liderleri için kaizen değeri
şöyledir:
• Her gün iyileştirmeler yaparak, daha iyi
ürünler vermeye çalışıyoruz. (Kiichiro Toyoda)
• Mekanik düşünmeyin. Fikirler kavranıldığın
da, kuru bir havlu bile su üretebilir. (Eiji Toyoda)
• Kaizen faaliyetleri yenilik kuluçkası
gibidir. Bu, kaizen faaliyetlerinin bir değişim atmosferi yaratmasından
kaynaklanır. (Akira Takahashi)
• Sonsuz yaratıcılık, meraklılık ve gelişim
arayışı yoluyla zamanın önünde olun. (Toyota Yönetmelikleri)
Genchi Genbutsu
• Doğru kararları almak, fikir birliği
sağlamak ve en iyi hızda hedefe ulaşmak için kaynağa gidin ve olguları toplayın
(Toyota Tarzı 2001).
• Sakiichi Toyoda : Üç yıl boyunca
uygulamalı deneyim kazanmadan hiçbir zaman bir şey tasarlamayı denemeyin.
• Müşteriyi birinci elden anlamak için
başmühendislerle birlikte müşterilerin yaşadığı yerlere gitmiştir.
• Potansiyel Lexus sahiplerini tanımak için
Hollywood’ta yaşamışlardır.
• Scion aracını tasarlamak için genç
Amerikalıların takıldığı yerlere gitmişlerdir.
Saygı
• Diğerlerine saygı duyarız, birbirimizi
anlamak için her türlü çabayı sarfederiz, sorumluluk alırız ve karşılıklı
güveni sağlamak için elimizden gelenin en iyisini yaparız (Toyota Tarzı 2001).
• Sakichi Toyoda, bir vida dişi kırıldığında
otomatik tezgahların kendi kendine duracakları bir yöntem geliştirdi.
• Bu buluştan önce, vida dişi kırıldığında
işçiler oturup bekliyor ve tezgahı kendi elleriyle durduruyorlardı. Fakat kendi
kendine duran tezgahlar sayesinde bir işçi birden fazla tezgaha gidebiliyor bu
sayede de verimlilik oldukça artmıştır.
• Sakichi ise bunu sadece verimlilik artışı
olarak görmemiştir. Kişiyi makineden ayırmıştır.
• Sakichi’ ye göre makineler insana hizmet
etmeliydi.
Ekip Çalışması
• Kişisel ve profesyonel büyümeyi
tetikliyor, gelişim fırsatlarını paylaşıyor ve bireysel performansı ve ekip
performansını maksimize ediyoruz (Toyota Tarzı 2001).
• Alex Warren: ‘ Üst düzey yönetim,
egolarından kurtulup da tüm ekibe inmediği sürece tüm çalışanların beyin gücünü
ve olağanüstü yetilerini kaçırmaya mahkumdur. ’
• Üst düzey liderlik, eğer yalın işe
yarayacaksa tüm üyeleri dahil etmek zorunda kalacaklarını düşünmüşlerdir ve bu
nedenle, yaşadıkları problemlerin neler olduğunu ve onları düzeltmenin
yollarını çalışanlara sormaya karar vermişlerdir.
• Ekip çalışması Toyota Üretim Sisteminin
(TÜS) bir parçasıdır.
Toyota Liderleri Nasıl Seçer ve Geliştirir ?
• Toyota Tarzı zaman ve sabır ister.
• Gary Convis liderlerin Toyota Tarzı’ nı
yönetebilmesini, günlük işlerini bu şekilde idare etmelerini, bir dönüşüm geçirip
insanların liderleri takip etmezse başarılı olamayacaklarını dile getirmiştir.
• Toyota lideri olarak gerçek bir başarı
hikayesi Chreyl Jones’ tur. Georgetown fabrikasında imalat başkan yardımcısı.
Yaklaşık olarak 6.000 kişi ona rapor vermektedir.
• Chreyl üretim bölümündeki bir ekip lideri
gibi davranması sonucunda yükselmiştir.
• İnsanları geliştirme tutkusu ve alçak
gönüllük Toyota’ da önem verilen değerlerdendir.
Geleneksel
Batı Tipi Lider
|
Toyota
Lideri
|
Çabuk
sonuçlar
|
Sabırlı
|
Gururlu
|
Alçak
Gönüllü
|
Merdivenleri
hızla tırmanma
|
Derinlemesine
ve yatay öğrenme. Merdiveni tırmanmak için aşama aşama çalışma
|
Her şe
pahasına sonuçlar
|
Doğru
süreç doğru sonuçlara götürecektir
|
Amaçlara
insanlar yoluyla ulaşma
|
İnsanları
geliştirme
|
Engelleri
aşma
|
Harekete
geçmeden önce problemi ve kök sebebi derinlemesine anlamak için kendine zaman
verme
|
Rakamlarla
yönetme
|
Süreci
derinlemesine anlama
|
BAĞLILIK VE İSTİKRARLI İSTİHDAM İÇİN ARAÇLAR
• Amerikan zihniyeti işgücünü hala eklenen
ya da çıkarılan kaynaklar olarak görür.
• Onları sınırlandıran yasal sınırlamalar ya
da sendikalardır.
• Şirketler kaizen çalışması yaptıklarında
çalışanlarını işten çıkarırlar.
Toyota insanların şirketin rekabet gücü olduğuna gerçekten inanır. Toyota
çalışanlarıyla güvene dayalı ortaklığa değer vermekte ve işen çıkarma
ihtiyacını YAPILACAK EN SON ŞEY olarak görmektedir.
• Esnek bir işgücü, kalıcı çalışanların
işten çıkarılmadan pazarın iniş çıkışlarının üstesinden gelinmesini sağlar.
• Esnek işgücünü sağlayan yöntemler:
q Fabrikada diğer işlere geçici ve kalıcı
transferler
q Çapraz eğitim ve çok işlevli işçiler
q Esnek günlük fazla mesai
q Cumartesileri planlanmış üretim
q Geçici işçiler
q Yeni işe alınanlar için işler
Transferler (Esnek Hareket)
• Transferler için esneklik sağlayan az
sayıda iş sınıflandırması vardır. Örneğin Toyota’nın Georgetown fabrikasında
6.000 den fazla işçi ama sadece dört sınıflandırılışmış iş vardır. Bu yapı
ihtiyaç duyduklarında insanları hareket ettirecek esnekliği sağlar.
Esnek Fazla Mesai
Toyota’da üç yerine iki üretim vardiyası vardır ki her vardiyada
gerektiğinde mesaiye kalınabilecek fırsat yaratılsın. Talebi karşılamak için
zaman zaman günlük mesailere ya da Cumartesi günlerine ihtiyaç duyulur.
Geçici İşgücü ve Yeni İşe Alınan İçin İşler
• Toyata’nın geçici işgücü değişen talebe
tepki vermede esneklik sağlar. Geçici işçiler de kendilerini ekibin bir parçası
hissederler ve iki senedir Toyota’da çalışıyorlarsa tam zamanlı çalışmaya
başlarlar.
İŞGÜCÜ YÖNETİMİNİN İNİŞ ÇIKIŞLARI
• Araba endüstrisinde iniş çıkışlar vardır.
Toyota ‘da bu iniş çıkışları yaşamıştır. Bunlar için geçici işçilerden ve fazla
mesailerde oluşan tamponlar kullanılmıştır.
• 1990larda TTMK’da işe alım fazlası
olmaması için fazla mesai arttı.
• Sonları bu ekip üyeleri için sıkıntı
yarattı ve ilk önce fazla mesai süresi için bir standart belirlendi. Fazla
mesai günde iki saatten daha az ayda iki Cumartesi olarak belirlendi. Tüm ekip
üyeleri kaizene dahil edildi ve fazla mesailerde iyileştirme yapıldı.
• Fakat üretim satıştan gelen istekleri
karşılayamıyordu. Her bölümde çalışma oranını geliştirmeye vurgu yapıldı.
Bölümlerin problemleri ve alınacak önlemler konusunda ekip üyeleri beraber
çalıştı ve çalışma oranı son derece yükseldi.
• Japonya’da da tam tersi olay yaşanıyordu.
ü Takt zamanı arttırıldı ve işçi alımı
kesildi .
ü Geçici işçi sıfıra indirildi.
ü Vardiyalar azaltıldı ve kaizen çalışmaları
başlatıldı.
ü Fabrikalar kapatıldı ve işgücü çalışan
fabrikalara aktarıldı.
Buradaki problem talebi karşılamak için çok fazla insanın olmasıydı. Toyota
mevcut işgücü ile Arge ekibi kurdu. Toyota parçalarının tasarımı geliştirildi.
Parça sayısı azaltıldı. Maliyet düştü kalite korundu.
HER ŞEYİ KÜRESEL OLARAK BİR ARAYA GETİRMEK
• Japon fabrikaları dünyanın diğer
yerlerindeki talep dalgalanmalarını karşılamak için araç modellerini
çok hızlı değiştirebilirler.
• 2006 yılında Endonezya’da benzin
fiyatlarının artması ile Toyota satışları düştü. Endonezya’daki fabrika işgücünü
azaltmak yerine üretim yavaşlatıldı ve kaizen çalışmaları yapıldı. Tayland
Endonezya’ya gönderilen araçlar üretiyordu. Tayland’ın adapte edeceği bir
modelin hattı Endonezya’ da kuruldu ve satışlar tekrar canlandı.
ŞİRKETLER İÇİN ANAHTAR NOKTALAR
1. Çalışanlara uzun vadeli
iş güvenliği oluşturulmalıdır.
2. Pazarın iniş çıkışlarına
uyum sağlamak için uzun vadeli ve kısa vadeli planlar yapılmalıdır.
3. İşgücü planlaması
küreseldir.
4. Geçici işgücü pazardaki
iniş çıkışları dengelemek için kullanılır.
5. Kaizen çalışmaları sıkıntılı
dönemlerde etkili çözümler sağlar.
6. Günlük mesai,
transferler, geçici işgücü ve takt zamanı değişiklikleri esnekliği sağlar.
META EKONOMİSİNE KARŞI GÜVEN EKONOMİSİ
Çalışanların çok iyi yerlerde çalıştıklarını söyledikleri şirketlerde
yapılan araştırmalara göre bu şirketlerin ortak noktası güvene dayalı ilişkiler
kurması olmuştur.
Toyota kültüründe de çalışanların kendilerini ailenin
veya ortaklığın bir parçası gibi hissetmeleri sağlanarak bir etkileşim kültürü
oluşturulur.
Şirketlerde iki tip etkileşim vardır:
• Tipik zihniyet: ‘ne kadar saat çalışılırsa
o kadar maaş’
• Armağan ekonomisi: güven ve ortaklığa
dayanarak bir şeyler telafi edilmeden değiş tokuş edilir (komşuluk ilişkisi).
META
ETKİLEŞİMİ
|
GÜVEN
ETKİLEŞİMİ
|
Bire bir değiş
tokuş
|
Adil değiş
tokuş
|
Düşük risk
|
Yüksek
risk
|
Kötü değiş
tokuş kolay düzeltilir
|
İhanetler
zor tamir edilir
|
Her değiş
tokuştan sonra ilişki yenilenmelidir
|
Ucu açık
ilişkiler
|
Anlaşma
koşulları herkese açıktır
|
Anlaşma
koşulları kişiselleştirilmiştir
|
Her taraf
kendi avantajını diğerinin çıkarına karşı maksimize eder
|
İki taraf
da ortak bir hedef için bir şeylerden fedakarlık yapar
|
Hedef
bireysel avantajdır
|
Hedef
karşılıklı büyümedir
|
Temel
birim paradır
|
Temel
birim güvendir
|
Ölçüm kriterleri tanımlanır buna göre kazançlar belirlenir (her satış için
komisyon alan satış elemanı gibi). Fakat uygulamada her şey ölçülemez. Örneğin,
parça başı sistemlerde çalışanlara ürettikleri parça sayısı kadar ödeme
yapılır. Çok sayıda parça elde edilir ama bunlar gerçekten doğru
parçalar veya yüksek kalitedeki parçalar değildir.
ADALET VE TUTARLILIK İNSAN KAYNAKLARININ GÖREVİDİR
‘Standardı koyun ve herkese karşı tutarlı olun.’
(Toyota’nın çalışan ilişkileri için vizyonu)
Toyota’da İK, şirketin ihtiyaçlarını ekip üyelerinin
ihtiyaçlarıyla dengelenmesi için yönetim ve ekip üyeleriyle çalışacak şekilde
yapılandırılmıştır.
Toyota’ya has olan şey her birimin içinde olup bitendir:
• Çalışan ilişkileri biriminin rolü; yönetim
ile ekip üyeleri arasında köprü kurmaktır.
• İK temsilcilerinin rolü; üretim bölümünde
ekip üyelerinin sorunlarını teşhis etmek ve bu sorunları çözmektir (genchi
genbutsu).
Örneğin;
• Bir fabrikada fazla mesai gönüllü
çalışanlara paylaştırılmaktadır.
• Fakat birkaç yıl sonra gönüllü çalışan
sayısı azalmıştır ve İK temsilcilerine herkesin fedakarlık yapması
gerektiğinden ve bu haksız yükü çalışanların kabul etmediğinden bahsedilmiştir.
• Bu sorunu çözmek için bir ekip
oluşturulmuştur ve grubun tüm sorumluluklarının günlük, haftalık ve aylık
olarak bir listesi çıkarılmıştır.
• Herkesin her faaliyeti doğru yaptığından
emin olmak için bir takip sistemi oluşturulmuştur.
• Bütün çalışanların görevlerinin yazılı
olduğu bir görsel tahta ve görevin tamamlandığında onaylamak için bir görsel
takip sistemi geliştirilmiştir.
• Böylece üretimde bir aksama olduğunda
fazla mesai miktarının düşürülmesi için çalışanların daha verimli çalıştıkları
gözlenmiştir.
KRİTİK BİR PROBLEM SONUCUNDA İK’YI YENİDEN YAPILANDIRMAK
Problemi Anlamak
ABD’de ki Toyota fabrikası ilk insan kaynakları problemini yaşamıştır.
Boya departmanında bir cinsel taciz olayı gerçekleşmiştir.
İK temsilcisi ve yönetim ekibi problemin üstüne giderek ekip üyeleriyle
görüştüklerinde onlara güvenmedikleri için daha önceden haberlerinin olmadığı
ortaya çıkmıştır.
İK yönetimi, üyelerinin güvenini yitirdiği için bir soruşturma ekibi işe
almıştır.
Birçok kişi fabrikanın sorunu hafife alacağını düşünmüştür fakat standart
Toyota tarzı yaklaşımı ile (beş neden süreci) sorunun kök nedenine inilmiş ve
problem düzeltilmiştir.
Soruşturma ekibi iki ana konu belirlemiştir:
- Fabrikanın
Toyota tarzı değerlerini takip etmesi
- İK
örgütü ve temsilcileri çalışanlar problemlerini anlatmaları konusunda
gerekli güveni vermemiş olması
Burada sadece cinsel taciz olayı çözülmekle kalmayıp
yönetimin Toyota tarzı değerlerini çalışanlara benimsetmediğinde ve İK’ya
güvenilmemesi sonucunda ortaya çıkabilecek problemler önlenmiştir.
Temel Öğelere Geri Dönüş – Değerler
Şirketin vizyonu ve değerleri (güvenlik, müşteri
memnuniyeti, saygı, bütünleşme, ekip çalışması, sürekli iyileştirme) somut
olarak tanımlanmıştır.
Bu değerlerin standarda uymadığı durumlarda ‘Acil Çağrı
Sistemi’ denilen bir acil hat oluşturularak direkt başkanın ofisine
bağlanmıştır.
Şirkette herhangi biri bu değerlere uymadığında geri
bildirim vermek için futbol hakemliğinde kullanıldığı gibi bir ‘kart sistemi’
oluşturulmuştur.
ü Şirket değerlerine uygun
davrandığında yeşil kart,
ü Uyarmak amacıyla sarı
kart,
ü Çizginin aşıldığı
durumlarda ise kırmızı kart kullanılmıştır.
İK’nın Yeniden Yapılanması
ü Değer faaliyetleri sürerken İK kendi
problemlerini çözmek için Toyota tarzına göre durumunu değerlendirmiştir.
ü Teşhis edilen problemlerin çözümü için
faaliyetler tespit edilmiştir.
ü Bir çalışma ekibi oluşturulmuştur. Bu ekip
İK’nın organizasyon yapısını çıkararak en büyük sorunu; İK’nın üretim
bölümlerinden uzak olması ve çalışanların erişebileceği bir noktada bulunmadığı
için güven ilişkisinin kurulmadığı olarak belirlemiştir.
ü İkinci sorun ise, İK temsilcilerinin bir
gün çalışanların yanındayken diğer gün karşısında olmaları çalışanların onlara
güvenmemelerine neden olmuştur.
Sonuç olarak, ekip yeni İK organizasyonunu 4 anahtar rol dikkate alınarak
yapılandırılmasını önermiştir:
Ø Stratejik ortaklar,
Ø İdari uzmanlar,
Ø Çalışan savunucuları,
Ø Değişim aktörleri
Yeni organizasyon yapısında imalat bölgelerinin her birinde mini İK
ekipleri vardır.
Bu ekiplerin görevleri; süreç gelişimi, eğitim, çalışan avukatı,
sorun çözümleri, güvenlik, sağlık, ücretli İK sistemleridir.
- Bu
değişimle İK ve üretim daha iyi işbirliği ve bütünleşme sağlanmıştır. Aynı
zamanda çalışanların sorunlarının ortaya çıkması önlenmiştir.
- Ayrıca
yeni yapılandırmada ekiplerin tutarlılığı ve adaletli olması için
birbirine bağlandığı bir merkezi İK yönetim grubu vardır.
- Bu
merkezi grupta çalışanların sorularını sorabileceği bir çağrı merkezi
kurulmuştur.
- Bu
sorunlar standart bir süre içinde sonuçlandırıldığından emin olmak ve
sürekli iyileştirme için bilgisayarla takip edilmiştir.
- Grubun, en sık sorulan soruları takip etmesi ve sorunlara karşı önlem amacıyla problem çözme yöntemleri uygulaması sağlanmıştır.




Yorumlar
Yorum Gönder