Ticarette Konteyner İle İlgili Herşey

KONTEYNER  (Alm. Container (m), Fr. Container (m), İng. Container)

Son yıllarda uzak mesafe taşımacılığında geniş olarak kullanılan bir ambalajlama biçimi. Konteynerler, milletlerarası kabul edilmiş standart ölçülerde imal edilmiş tabanı ahşap, duvarları alüminyum levhalarla kaplı, tavanı çelik saçtan yapılmış kasalardır. Dört köşesinde güçlü çelik taşıyıcı elemanlar bulunur. Kenarlar, çelik saç ve cam takviyeli reçinelerle kaplıdır. Kasa boyutları, genişlik ve yükseklik 2,4 m, uzunluk ise 6,9 veya 12 m olabilecek şekildedir. Bir konteyner birçok defa kullanılabilir.

Konteyner, treylerli kamyonlarla, trenlere, gemilere ve uçaklara kolayca yerleştirilebilecek şekilde yapıldığından dünyanın bir ucundan diğerine kasayı hiç açmadan, kolayca yükleme-boşaltma yaparak süratle götürmek mümkündür. Kasa, mühürlenip yol boyunca hiç açılmadığından içindekilerin çalınma ve bozulma ihtimali yoktur. Üstelik çok parça mal, tek bir kasada bulunabildiğinden yükleme-boşaltmada büyük kolaylık ve sürat sağlar. Ayrıca taşımada işçilik, ambalaj ve sigorta giderleri azalır. Konteyner içinde yükü sabitleştirecek tertibatlar bulunduğundan yük uzun mesafede zayiatsız bir biçimde ezilmeden, kırılmadan gidebilir. Gemi ambarlarına üst üste konabilir ve birbirlerine kenetlendiklerinden, kaymadan, devrilmeden rahatça taşınabilirler. Bu da limanlarda, yükleme-boşaltmayı çabuklaştırır ve liman kapasitesini arttırır. Su geçirmez biçimde yapıldığından, gemi güvertesine de istif edilip taşıma hacminden kazanç sağlarlar. Bu üstünlüklerinden dolayı konteyner taşımacılığı, 1965 ten beri dünyada çok yaygınlaşmıştır.

Konteynerlerin içine malzeme yüklenmesinde, rulolu konveyörler ve çatallı istifleyiciler kullanılabilir. Kendisini taşıyacak treylerin üstündeyken de yüklenebilir. Kasasına takılabilen sağlam ayaklar vasıtasıyla, taşıyıcı araç, konteynerin altına girip çıkabilir. Taşıyıcı araca konulduğunda kilit düzenleriyle sabitleştirilir. Limana varıldığında, uzun köprülü yükleme-boşaltma krenleri vasıtasıyla doğruca gemiye yüklenip istif edilir. Limanda boşaltma ve kara ve demiryolu taşıtlarına yükleme, raylar üzerinde hareket eden krenler ve özel çatallı istifleyiciler vasıtasıyla yapılır. Ro-Ro taşımacılığında ise konteyner, treylerden hiç indirilmeden çekici tarafından gemiye yüklenir. Varış limanında bir başka çekici tarafından çıkarılarak gideceği yere götürülür.

Geniş gövdeli büyük uçakların çıkmasıyla hava taşımacılığında da konteynerler yaygınlaşmıştır. DC 10, Lockheed L 1011 uçakları bu tip taşımacılık için kullanılmakta ise de uçakların kapasitelerinden dolayı sınırlı kalmaktadır.

KONTEYNERLERİN MARKALANMASI

Konteynerlerin numaralandırma, kodlama ve markalama sistemi, ISO 6346 ile belirlenmiştir. Yürürlükte olan ISO 6346, 1996 yılında hazırlanmış olup, bir önceki versiyon 1985 tarihli olanı, ara dönemdeki konteynerler hizmetten çıkıncaya kadar sadece bunlar için geçerli olmuştur. Konteynerlerin markalanması 1- Mecburi markalama 2- Opsiyonel (isteğe bağlı) markalama olarak ikiye ayrılır

Mecburi Markalama

Konteyner dış yapısında olması gerekli tanımlamalar ve uyarıları ifade eder. Bu grup;

a) Tanımlayıcı Markalama: Tanımlayıcı markalama başlıca; konteynerin numarası, boyut ve tip kodu ile ülke kodu gibi bilgilerden oluşup,  aşağıdaki şekilde gruplandırılabilir;

–   Konteyner sahibi/operatörü kodu

–   Konteyner seri numarası

–   Kontrol numarası – tek haneli

–   Ülke kodu

–   Konteyner boyut ve tip kodlaması

Konteynerler, B.I.C – ( Uluslar arası konteyner ve inter-modal taşımacılık bürosu) tarafından sisteme dahil edilerek, bir operatör/sahip kodu verilir. B.I.C. 1933 yılında kurulmuş ve merkezi Paris’te olan bir kurumdur. 1970 yılı başlarında geliştirdikleri alfa numerik BIC-kodun başarısı baz alınarak, ISO tarafından 1972 yılında konteyner kodlanması ve resmi kayıtlarının tutulması ile görevlendirilmiştir. Şu an; dünya konteyner filosunun %90’ına karşılık gelen 150 ülkeden yaklaşık 1700 konteyner operatörü/sahibi tarafından B.I.C kodu kullanılmaktadır. BIC kodunda; her operatörün/sahibinin 3 haneli harf grubundan oluşan bir tanınma kodu olup, konteyner seri numaraları seçimi, sahibi olunan her konteynerde farklı olmak üzere, operatöre/sahibine bırakılmıştır. B.I.C, bilgi bankasını aylık olarak güncellemekte ve yılda bir kez de basılı hale getirmektedir.

Her konteyner, toplam 11 haneli alfa nümerik bir numaraya sahiptir.

XXXY	ZZZZZZ-A
Harf grubu	Rakam grubu

XXX  : Konteyner operatörü/sahibinin kodudur ve B.I.C kodu olarak da bilinir.

Y  : Konteyner sınıf kodu olup; U , J ve Z harflerinden oluşur. 

U : Tüm konteynerler için kullanılır

J : Ayrılabilir,sökülebilir konteynerler ve ekipmanlarını tanımlamakta kullanılır.

Z : Treylerler ve şasileri tanımlamakta kullanılır.

ZZZZZZ : 6 rakamdan oluşan konteyner seri numarası olup; seçimi , konteyner sahibi/operatörünün mevcut konteynerlerinden farklı olacak şekilde insiyatifine bırakılmıştır. Rakamlar, 6 haneye tamamlanıncaya kadar başlarına 0 konulur.

A : Tek rakamdan oluşan, kontrol numarasıdır. Bu numara; konteyner sahibinin kodu , kayıt numarası ve sınıf kodunun kullanıldığı Modulus II hesaplama yöntemiyle bulunur. Konteyner numarasının sistemde kayıtlı olup olmadığını ve doğruluğunu tespitte kullanılması açısından önemlidir.

KONTEYNER KONTROL RAKAMI (Check Digit)

Check Digit (Kontrol Rakamı) adı verilen rakam konteyner numaralarının en sonunda – (tire) ile ayrılarak yazılan son rakamdır. Konteyner numaralarının sonundaki bu rakam bir dizi matematiksel işlemler sonucunda elde edilir. Bu sayede uluslararası yazışmalarda yanlış konteyner numaralarının kullanılması engellenmiş olur. Önceki yıllarda Türk Gümrükleri bazı konteynerlerin belli zaman dilimi içerisinde yurtdışı edilmediği gerekçesi ile gemi acentelerine dava açmıştır. Bu gibi durumlarda konteyner numaralarının kayıtlara yanlış alındığını düşünüyorsanız, Kontrol Rakamını kullanarak böyle bir konteyner numarasının olamayacağını mahkemede ispatlamanız mümkün olacaktır. Kontrol Rakamını nasıl hesaplayacağınız aşağıda tarif edilmiştir. 

HARFLERİN DEĞERLERİ:  Her harfin karşılığı olan sayısal bir değer vardır. Bu değerlere aşağıdaki tablodan ulaşılabilir 

Harf	Eşdeğer	Harf	Eşdeğer
A	10	N	25
B	12	O	26
C	13	P	27
D	14	Q	28
E	15	R	29
F	16	S	30
G	17	T	31
H	18	U	32
I	19	V	34
J	20	W	35
K	21	X	36
L	23	Y	37
M	24	Z	38

2) 2’NİN KATLARI İLE ÇARPIM: Konteyner numarasını oluşturan harflerinde rakama dönüştürülmesi sonucunda oluşan her bir sayı 2 üzeri 0’dan başlayarak sırayla çarpılmaya başlar.

3) YENİ DİZİ: Bu işlemin sonucunda yeni bir dizi elde edilir.

4) YENİ DİZİNİN TOPLAMI VE MATEMATİKSEL İŞLEMLER:  Yeni diziyi oluşturan tüm sayılar toplanır. Elde edilen tek rakam 11’e bölünür. Bu bölme işlemi sonucunda “kalan” rakamının aşağıdaki tablodaki karşılığı “Kontrol Rakamı” olacaktır.

Kalan	Kontrol rakamı
10	0
9	9
8	8
7	7
6	6
5	5
4	4
3	3
2	2
1	1
0	0

 5) KONTROL RAKKAMINI BULMAK İÇİN ÖRNEK HESAPLAMA

 Örnek Konteyner numarası

Z

E

P

U

0

0

3

7

2

5

 Eşdeğerler

38

15

27

32

0

0

3

7

2

5

2.nin üstleri

1

2

4

8

16

32

64

128

256

512

2.nin üstleri ile çarpımı

38

30

108

256

0

0

192

896

512

2560

Toplam

4592

11’e bölüm işleri

417 tam 5/11

Buradaki 5 Bölme işleminin kalanıdır.

Toplamda 5 Rakamının yine 5 olduğu görülmektedir. Sonuç olarak ZEPU  003725 Numaralı konteynerin kontrol rakamının 5 dışında bir rakam olmayacağıdır.

KONTEYNER TİP VE ÖZELLİKLERİ

c	Grup Kodu	Özellik	D	Tanımlama
G	GP	Havalandırmasız genel konteyner	G0	Bir ya da her iki tarafından (Baş-kıç) Açılabilir.
V	VH	Havaladırmalı genel konteynerler	V2	İçinde mekanik havalandırma olan konteyner
B	BU	Basınca Dayanıklı/Dayanıksız dökme yük konteynerleri	B0 B1	Kapalıkonteyner                 Kapaılı ve haza sızdırmaz
S	SN	Tanımlanmış özel yük konteyleri	S1	Otomobil Taşıyıcılar
R	RE/RT/RS	Termal Konteynerler (Isıtıcı-Soğutucu reefer'lar)	R0	Mekanik Isıtıcı /Soğutuculu konteyner
H	HR/HI	Isıtma/soğutma ekipmanı portatif olan Termal konteynerler	H0	Dışarıdan Portatif motor takılabilen konteynerler
U	UT	Open-Top Konteynerler	U0	Bir yada her iki tarafından (Baş-Kıç) açılabilir.
P	PL/PF/PC/PS	Platform Konteynerler	P0	Platform konteynerler
T	TN/TD/TG	Tank Konteynerler                                                          TN: Tehlikesiz Yük   TD: Tehlikeli Yük          TG:Gazlar için	T3	Tehlikli yük taşıyabilen ve min.265Pa  basınca dayanıklı konteyner
A	AS	Hava veya standart taşımacılık amaçlı konteynerler	A0

Boyut Tür ve Özellikleri

- 22G0: 20ft’lik 8ft6inch yüksekliğinde bir ya da her iki tarafından (baş-kıç) açılabilir standart konteyner.

- 42G0: 40ft’lik 8ft6inch yüksekliğinde bir ya da her iki tarafından (baş-kıç) açılabilir standart konteyner.

-  45S1: 40ft’lik 9ft6inch yüksekliğinde(HC) Autotainer – otomobil taşıyıcı

-  45R0: 40ft’lik 9ft6inch yüksekliğinde (HC) Termal konteyner – Reefer

- L5G0: 45ft’lik 9ft6inch yüksekliğinde (HC) bir ya da her iki tarafından (baş-kıç) açılabilir konteyner.

Operasyonel Markalama Yine uygulaması zorunlu olan bu markalama, aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir;

-   Konteyner kapasite bilgisi ( Hacim – ft3 ve m3 / ağırlık – libre ve kg cinsinden)

- CSC onay plakası ( Bu plakanın standartları ve içermesi gereken bilgiler CSC’de açıklanmıştır.)

- Ek bilgi plakası ( Eğer CSC plakasında ek maddeler olarak açıklanmıyorsa)  - üretim malzemesi, kullanılan boya vs. gibi teknik bilgiler

- Uyarı Markaları – çıkartmaları ( HC’ler için yükseklik bilgisi, şerit markalaması, forklift cepleri, standarttan geniş konteyner markalaması gibi.)

Opsiyonel (isteğe bağlı)Markalama Bu markalama; adından da anlaşılacağı gibi, ISO 6346’da zorunlu olmayan marka-işaretlerden oluşup, üretici veya operatörün kullanım amacına göre çeşitlidir. Kısaca aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir;

- İlave yükseklik ve genişlik uyarı markalamaları

- Çeşitli üretici talimat ve uyarı çıkartmaları

-  MMax. Payload veya net yük kapasitesi markalaması

Standartlara uygun olarak üretilen ve işletilen bir konteynerin normal şartlarda(kazalar-kayıplar-aşırı yıpranma vs. hariç tutulduğunda) ticari kullanım ömrü 10-15 yıl arasındadır. Dünya konteyner mevcudu istatistikleri incelendiğinde; çeşitli tip ve boyutlarda 1960 yılında toplam 18.000 teus olan dünya filosunun,  2008 yılı itibari ile yaklaşık 25milyon teus(16.200.000 adet)’ a çıkmış olduğu görülmektedir. Yıllık olarak yaklaşık 3milyon teus yeni konteyner üretimi yapılmaktadır. Konteyner filosundaki yıllık değişim, ihtiyaca göre yaklaşık%5 ile %10 arasında  hep artış yönünde olmuştur. Buna göre bir tahmin yapılacak olursa; günümüz itibari ile mevcut konteyner filosunun yaklaşık 27milyon teus olduğu söylenebilir.  2008 yılında dünya genelinde 150milyon teus dolu konteyner hareketi olduğu tahmin edilmekte ve bu rakam deniz yoluyla taşınan tüm yükler içinde ton bazında %13’e karşılık gelmektedir.

1 Şubat 2009 tarihi itibari ile dünya mevcut konteyner gemi filo kapasitesi; çalışır durumdaki 6044 gemide, toplamda  13,1milyon teus’dur. Yine aynı tarih itibari ile sipariş listesinde; 2011 yılı ortalarına kadar teslim edilecek çeşitli boyutlarda, 6,2milyon teus kapasiteli 1147 gemi mevcuttur. Bu rakamlar, konteyner taşımacılığının hızla gelişen ne denli büyük bir sektör olduğunu bir kez daha gözler önüne sermektedir.

Bu kadar büyük gelişen bir sektörde, konteyner standartlarını belirleyen mevcut kurallar bütününün sıkı bir şekilde uygulanması, gelişen teknolojiye paralel olarak güncelliğinin ve uygulanabilirliğinin korunması, her yönü ile sürekli gelişmekte olan bu modelin kontrolünün sürekliliğinin sağlanması  açısından hayati önem taşımaktadır.  Elbette ki bu mekanizmanın işlerliğinde, kural koyucu ve uygulayıcılarının yanı sıra, operatörlere de önemli görev ve sorumluluklar düşmektedir.

Kısaltmalar ve Sözlük:

-          IMO: International Maritime Organization

-          ISO: International Standards Organisation

-          B.I.C: The Bureau International des Containers et du Transport Intermodal

-          CSC: International Convention for Safe Containers – 1972

-          MARAD: The United States Maritime Administration

-          ASA: American Standards Association

-          Teu: Twenty feet equivalent unit

-          Feu: Forty feet equivalent unit

-          HC: High Cube – 9ft 6inch yüksekliğinde konteyner.

-          Libre: Ağırlık birimi olup, 1 libre= 0.454kg.

-   Max. Operating Gross Weight: Konteynerin içindeki yükü ile birlikte izin verilen max. ağırlığıdır.

-     Tare Weight: Konteynerin devamlı sabit ekipmanı ile birlikte boş ağırlığıdır

-    Max. Payload veya Net yük kapasitesi: Max operating gross weight ile tare weight’in farkı yani konteynerin taşımasına izin verilen max. yük miktarıdır.

-   Inter-modal Taşımacılık: Demiryolu,kara ve deniz taşımacılığını birleştiren kombine sistem

-   Autotainer: Otomobil taşıma amaçlı kullanılan ve içlerinde otomobilleri emniyetli ve asgari yer kayıpları ile taşımaya uygun düzenekler bulunan konteynerler.

-   Elleçleme: Gümrük gözetimi altındaki eşyanın asli niteliklerini değiştirmeden, istiflenmesi, yerinin değiştirilmesi, büyük kaplardan küçük kaplara aktarılması,kapların yenilenmesi veya tamiri, havalandırılması,kalburlanması,karıştırılması(Bknz. Türk Dil kurumu Sözlüğü)

-  Corner Fitting: Konteynerin 8 köşesine monte edilen ve elleçleme/istifte kullanılan güçler

KONTEYNER TİPLERİ  (Types Of Contaıner)

Bazı ticari yazışmalarda bu tip konteynerlere "dry van" veya " standart" denilmesine rağmen, çoğunlukla " genel amaçlı " terimi daha uygundur. Uluslararası kullanıma uygun olarak uzunluk ve genişlik açısından dış ölçüleri sabit, yükseklikleri farklı olabilir. Konteynerin kapısı kapatıldığında su ve hava geçirmez özelliği vardır. Konteyner imalinde kullanılan malzeme hem taşıma kapasitesi hem de volüm göz önüne alınarak seçilir. Genellikle çelik ve alüminyum kullanılır. Çelik konteynerlerin yükleme kapasitesi daha azdır, çünkü çelik daha ağırdır.

Genel Amaçlı konteyner (General Purpose Container, Dry Container)

Standart konteynerler genel amaçlı yüklerin taşındığı ve en sık kullanılan konteynerdır. Standart konteynerin tüm duvarları kapalı olup, ön ve (ya) arka kapıları bulunmaktadır. Genel kargo yükler için dizayn edilmiş olup, konteynerin kapısından geçebilecek ve içine sığabilecek tüm yüklerin taşınabilmesi mümkündür. Ölçüleri genellikle 20' ve 40' olmakla birlikte 45' ve hatta son dönemde 54' uzunlukta konteynerler kullanılmaya başlamıştır.

High Cube Konteyner (High Cube Container)

Standart konteynerlerle yapısal olarak benzer olmakla birlikte yüksekliği 2591mm olan box konteynerlerden 2896mm yüksekliği ile daha hacimli bir yüklemeye olanak sunan bir konteyner tipidir. Genellikle 40' olarak üretilmiştir. Kullanım alanı her tür kuru yük, hafif ve hacimli yükler ve yüksekliği 2,7m’ye kadar olan gabari yüklerin taşınmasında kullanılır.

Soğutuculu Konteynerler (Refeer Container, Refrigerated Container)

Bu konteynerler, içinde soğutma ünitesi barındırır. Yolculuk boyunca çalışmaya devam eden bu ünite, konteyneri istenilen ısı aralığında tutar. Özellikle bozulma ihtimali olan taze sebze ve meyveler, dondurulmuş gıdalar, et ve et ürünleri, çikolatalar gibi gıda ürünleri, ilaçlar vb. soğutuculu konteynerler ile taşınmaktadır.

Üstü Açık Konteynerler (Open Top Container)

Üstü açık konteynerler özellikle yüksekliği fazla yüklerin taşınmasında kullanılmak amacıyla dizayn edilmişlerdir. Genellikle yükleme sonrasında konteynerin üst kısmında bulunan deliklere çelik çubuklar monte edilmekte ve konteynerin üstü branda ile kapatılmaktadır. Kapıdan sığmayan yükler üst taraftan yüklenebilir. Brandanın sağladığı esneklik sayesinde standart konteynerler için yüksek olan yükler bu konteyner ile kolayca taşınabilmektedir.

Üstü Açılabilir Konteynerler (Hard top Container)

Üstü açılabilir konteynerler özellikle ağır ve uzun yükler ile kapıdan yüklemenin zor olacağı durumlarda kullanılmaktadır. Bu tip konteynerlerin açılabilir çelik tavanı olması sayesinde standart konteynere yüklenmesi oldukça güç olan yükler konteynerin üstü açılarak tavandan kolaylıkla yüklenebilir.

Açık konteyner (Flatrack Container)

Açık konteynerlerin yan duvarları ve tavanı yoktur. Bu nedenle, standart ve üstü açık konteynerlere sığmayan (üstten ve yandan) yüklerin taşınmasında kullanılır. Özellikle iş makinesi, araç, jeneratör gibi ağır, yüksek ve(ya) geniş yüklerin taşınmasında tercih edilmektedir. 2 çeşidi vardır:

  Flat Rack Container with Four Freestanding Posts

   Flat Rack Container with Collapsible End
                       

                  

Platform konteyneri (“Plats” – Platform Container)

         Bu taşıma ekipmanları yapısal olarak yalnızca taban platformu biçimindedir. Uç ve yan duvarları yoktur. Küçük alanda ağır tonajlı taşımaya uygundur. Genellikle 20' ve 40' ölçüde üretilmektedir. Doğal kullanım alanları gabari yükler ile ağır tonajlı yüklerdir.

Havalandırmalı Konteynerler (Ventilated Container)

        Tepe ve taban profillerinde yer alan havalandırma kanallarından doğal hava dolaşımına izin veren konteyner tipidir. Genellikle 20' olarak üretilmektedir. Doğal kullanımı havadar ortamda taşınması gerekli yüklerdir. En yaygın olarak yeşil kahve tanelerinin taşınmasında kullanılmaktadır.

Tank konteynerti (Tank Container)

Tank konteynerler sıvı veya gaz haldeki yüklerin taşınmasında kullanılmaktadır. Silindirik bir tank çelik dikdörtgen konstrüksiyon yapının içine yerleştirilmiştir. Taşıma sırasında yükün sarsıntılar sonucu çalkalanmasını önlemek maksadıyla tankın minimum %80’i dolu olmalıdır. Ancak sıcaklık ile oluşacak genleşmenin tehlike oluşturmaması için de tankın doluluk oranı %95’i geçmemelidir.

Dökme yük konteyneri (Bulk Container)

Bu tip konteynerler tavan kısmında 3 adet yükleme kapağı ve kapı kısmında yer alan 2 adet tahliye kapakları olan konteynerlerdir. Genellikle 20' olarak üretilmektedir. Doğal kullanım alanı tahıl, hayvan yemi, baharat vb. yüklerin taşınmasıdır.

20' Dry Container İç Ölçüleri Uzunluk 5,897 mm 19 ft 4.17 in Genişlik 2,348 mm 7 ft 8.44 in Yükseklik 2,390 mm 7 ft 9.90 in Kapı Açılışı Genişlik 2,336 mm 7 ft 8.01 in Yükseklik 2,280 mm 7 ft 5.45 in Ağırlık Max Brüt 30,480 kg (24,000 kg) 67,200 lb (52,910 lb) Dara 2,240 kg (2,290 kg) 4,940 lb (5,050 lb) Max Yükleme 28,240 kg (21,710 kg) 62,260 lb (47,860 lb) Yükleme Hacmi 33 metre küp 1,165 feet küp	40' Dry Container İç Ölçüleri Uzunluk 12,031 mm 39 ft 5.66 in Genişlik 2,348 mm 7 ft 8.44 in Yükseklik 2,390 mm 7 ft 9.90 in Kapı Açılışı Genişlik 2,336 mm 7 ft 8.01 in Yükseklik 2,280 mm 7 ft 5.45 in Ağırlık Max Brüt 32,500 kg (30,480 kg) 71,650 lb (67,200 lb) Dara 3,750 kg (3,770 kg) 8,270 lb (8,310 lb) Max Yükleme 28,750 kg (26,710 kg) 63,380 lb (58,890 lb) Yükleme Hacmi 68 metre küp 2,401 feet küp
20' Open Top Container İç Ölçüleri Uzunluk 5,893 mm 19 ft 4.21in Genişlik 2,346 mm 7 ft 8.36 in Yükseklik 2,384 mm 7 ft 9.74 in Kapı Açılışı Genişlik 2,338 mm 7 ft 8.05 in Yükseklik 2,244 mm 7 ft 4.35 in Ağırlık Max Brüt 30,480 kg (24,000 kg) 67,200 lb (52,910 lb) Dara 2,320 kg (2,450 kg) 5,120 lb (5,400 lb) Max Yükleme 28,160 kg (21,550 kg) 62,080 lb (47,510 lb) Yükleme Hacmi 33 metre küp 1,165 feet küp	40' Open Top Container İç Ölçüleri Uzunluk 12,032 mmFONT> 39 ft 5.31in Genişlik 2,346 mm 7 ft 8.36 in Yükseklik 2,381 mm 7 ft 9.74 in Kapı Açılışı Genişlik 2,338 mm 7 ft 8.05 in Yükseklik 2,244 mm 7 ft 4.35 in Ağırlık Max Brüt 30,480 kg 67,200 lb Dara 4,120 kg 9,080 lb Max Yükleme 26,360 kg 58,120 lb Yükleme Hacmi 66 metre küp 2,331 feet küp
20' Flat Rack Container with Collapsible End İç Ölçüleri Uzunluk 5,958 mm 19 ft 4.17 in Genişlik 2,018 mm 6 ft 7.45 in Yükseklik 2,077 mm 6 ft 9.77 in Kapı Açılışı Genişlik Yükseklik Ağırlık Max Brüt 30,480 kg 67,200 lb Dara 2,720 kg 6,000 lb Max Yükleme 27,760 kg 62,120 lb Yükleme Hacmi 25 metre küp 883 feet küp	40' Flat Rack Container with Collapsible End İç Ölçüleri Uzunluk 11,986 mm 39 ft 3.89 in Genişlik 2,236 mm 7 ft 4.03 in Yükseklik 1,968 mm 6 ft 5.48 in Kapı Açılışı Genişlik Yükseklik Ağırlık Max Brüt 45,000 kg 99,210 lb Dara 5,980 kg 13,180 lb Max Yükleme 39,020 kg 86,030 lb Yükleme Hacmi 53 metre küp 1,872 feet küp
20' Flat Rack Container with Four Freestanding Posts İç Ölçüleri Uzunluk 5,650 mm Genişlik 2,030 mm Yükseklik 2,073 mm Kapı Açılışı Genişlik . Yükseklik . Ağırlık Max Brüt 30,000 kg Dara 2,790 kg   Max Yükleme 27,210 kg Yükleme Hacmi 25 metre küp 883 feet küp	40' Flat Rack Container with Four Freestanding Posts İç Ölçüleri Uzunluk DIV class=style7 align=right>11,784 mm Genişlik 2,030 mm Yükseklik 1,943 mm Kapı Açılışı Genişlik 2,338 mm Yükseklik 2,244 mm Ağırlık Max Brüt 45,000 kg Dara 5,400 kg Max Yükleme 39,600 kg Yükleme Hacmi 53 metre küp 1,872 feet küp

KONTEYNER İLE İLGİLİ GÜMRÜK İŞLEMLERİ

Konteyner;1972 tarihli uluslararası Konteynerlar ile İlgili Gümrük Sözleşmesi’nin 4 no.lu ekinde yer alan teknik şartlara uygun olarak imal edilmiş, yine bu Sözleşmenin 5 No.lu ekinde gösterilen yöntemlerden birine göre onaylanmış, iç hacmi en az bir metreküp olan ve taşıma işlerinde kullanılan büyük sandık, müteharrik sarnıç veya benzeri özellikleri olan bir taşıma aracıdır.

Türkiye’ye girişi yapılacak konteynerın sahibi, işletmecisi veya bunların temsilcileri tarafından Giriş Konteyner Kayıt ve Takip Formunun ilgili bölümleri doldurularak giriş gümrüğüne ibraz edilir. Giriş Konteyner Kayıt ve Takip Formu Giriş (A), Mükellef (B) ve Çıkış (C) olmak üzere 3 parçadan oluşur.

Konteynerın sahibi, işletmecisi veya bunların temsilcileri tarafından giriş gümrüğüne verilen Giriş Konteyner Kayıt ve Takip formunun (A) nüshası gümrük idaresince alınır ve (B) ve (C) parçalarına giriş tescil tarih ve sayısı işlenerek ilgilisine geri verilir. Bundan sonra Konteynerın Yurda Geçici Girişine izin verilir.

Konteynerın Yurtta Kalma Süresi ‘’Giriş Konteyner Kayıt ve Takip Formunun tescil tarihinden itibaren 6 aydır. Bu süre içinde yeniden ihracı zorunludur. Ancak, taahhütnamede belirtilen 6 aylık sürenin bitiminden önce olmak kaydıyla sahibi, işletmecisi veya bunların temsilcilerinin yazılı talebi üzerine ilgili giriş gümrüğünce 6 ayı geçmemek şartıyla ek süre verilir.

Sözleşme hükümleri çerçevesinde, geçici ithalat yoluyla yurda girişine izin verilen konteynerların, giriş veya varış gümrük idare amirince en yakın güzergahı takip etmek koşuluyla bir defaya mahsus olmak üzere dahilde taşınmasına izin verilir. Ancak, izin verilen konteynerları dahilde taşıyan veya çeken araçlar, mutlaka Türk plakalı ya da bayraklı olmak zorundadır.

Konteynerların Çıkış İşlemleri için çıkışı yapılacak konteynerın sahibi, işletmecisi veya bunların temsilcileri Giriş Konteyner Kayıt ve Takip Formunun (B) ve (C) parçalarını çıkış gümrük idaresine ibraz eder. İlgili gümrük idaresi çıkış tescil tarih ve sayısını (B) ve (C) parçalarına işleyerek konteynerın yurtdışına çıkışına izin verir. Süresi içinde yurt dışı edilmeyen konteynerlar için giriş gümrük idaresince sahibi, işletmecisi veya bunların temsilcilerine yurt dışı etme işlemlerinin tevsiki istenir. Tebligat tarihinden itibaren 30 (otuz) günlük süre içerisinde konteynerın yurtdışı edildiği tevsik edilemediği takdirde;

a) Giriş gümrük idaresince konteynıra ait hesaplanan Gümrük Vergisi , 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 238 inci maddesi uyarınca tahakkuk ettirilecek ceza ve aynı Kanunun 207 nci maddesinin (b) bendi uyarınca hesaplanacak faizin tahsiline başlanır.

b) Ayrıca bu süre içinde çıkışı ispat edilemeyen konteynırların yakalanıp en yakın gümrük idaresine teslim edilmesi hususunda da İçişleri Bakanlığı’na bildirimde bulunulur.

Süresinden Sonra Çıkarılan Konteynırlar Hakkında ilgili gümrük idaresince 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 238 inci maddesi uyarınca tahakkuk ettirilecek ceza ve aynı Kanunun 207 nci maddesinin (b) bendi uyarınca hesaplanacak faiziyle tahsil edilir.

Uluslararası Konteynırlarla İlgili Gümrük Sözleşmesi’nin Teknik Şartlarını Taşımayan Konteynırların geçici girişine izin verilmez. Ancak, konteynır içindeki eşyanın tam tespiti yapılarak, teknik şartları taşıyan ve uygunluk belgesini haiz bir başka konteynıra gümrüğün gözetiminde aktarılmasına izin verilebilir. Sözleşme kapsamında yer almayan konteynırların geçici ithaline Gümrük Kanunu’nun 133 üncü maddesi uyarınca kısmi muafiyet yoluyla geçici ithalat rejimine tabi tutularak izin verilir.

Geçici olarak çıkarılacak konteynerların yurt dışında kalma süresi 3 (üç) yıldır. Geçerli mücbir sebep belgesi ile birlikte süresi içerisinde müracaat edilmesi kaydıyla süre uzatım talepleri, gümrük mevzuatı çerçevesinde ilgili çıkış gümrük idaresince incelenerek, sonuçlandırılır. Süresi geçtikten sonra geri getirilen, hiç getirilmeyen veya kesin ihracata dönüştürülen konteynerlar hakkında Gümrük Yönetmeliği’nin 567 nci maddesi hükümleri uygulanır.

Uluslararası Sözleşme veya Gümrük Yönetmeliği hükümlerine aykırı harekette bulunanlar hakkında, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve diğer mevzuat hükümleri uyarınca yasal işlem yapılır.

KONTEYNER TAŞIMACILIĞI FAALİYETLERİ

Gittikçe artan ticaret hacmi ve mal hareketlerinin Dünya üzerinde çeşitlenmesi ürünlerin konsolidasyonunu zorunlu hale getiriyor. Uluslararası ticarete konu olan yükler bazen bir konteynerin tamamını dolduramadığında farklı alıcısı olan yükler parsiyel olarak bir konteynerde taşınabiliyor. İşte bu noktada Komple Konteyner (FCL) ve Parsiyel Konteyner (LCL) taşımaları karşımıza çıkmakta.

Eğer taşınacak olan yük bütün konteyneri kapsıyorsa buna (Full Container Loading) komple konteyner yükü diyoruz. Bu tür FCL yüklemelerde mal sahibi gemi acentesiyle ya da forwarder firmayla belli dönemler için sözleşme yapabilir. Tabi ki gemi acentesiyle sözleşme yapabilmek için yıllık düzenli ve belirli bir kapasitenin üzerinde taşıma yapmak gerekli. FCL yükler limana geldiğinde yük sahipleri istedikleri takdirde konteyneri kendi depolarına getirtip boşaltabileceği gibi, hizmet aldıkları lojistik şirketinin deposuna da boşaltma yapabilir. Tabi ki bu durumda Konteyner liman sahası dışına çıktığı için gemi acentesi ya da forwarder firmaya bir geçici kabul taahhütnamesinin imzalanması gerekir.

Bir konteyneri dolduramayan (Less Than Container Load) LCL yüklemelerde ise; konteynerin içine iki ya da daha fazla alıcısı olan yükler konsolide edilerek yüklenir. Konteyner limana geldiğinde alıcıların gümrükçüleri kontrolünde açılarak mal sahipleri yüklerini alırlar. LCL yüklemeler; daha önceden alınan bilgiler doğrultusundan ya limanda ya da lojistik şirketinin deposundan gerçekleşir.

FCL/LCL: İki ya da daha fazla ihracatçının yükü tek bir konteynere yüklenir ve ithalatçı tek firmadır.

LCL/FCL: Bir ihracatçı tarafından yüklenen konteyner de iki ya da daha fazla ithalatçının yükü vardır.

FCL/FCL: Komple konteyner yükünün bir ihracatçısı ve bir ithalatçısı olduğu durumdur.

LCL/LCL: Konteynere yüklenen parsiyel yükün bir ihracatçısı ve bir ithalatçısı olduğu durumdur.

Dünya’da Konteyner Taşımacılığı

Uluslararası ticaretin gelişmesi her geçen gün taşıma modlarının üzerine daha fazla yük binmesine sebep oluyor. Her yıl dünya çapında büyüyen ekonomiler, gelişmekte olan ülkelerde ortaya çıkan satın alma gücü yüksek bir orta sınıf, lüks tüketimin yeni ürün gruplarıyla çeşitlenmesi gibi saymakla bitiremeyeceğimiz etkenler bu yükün artmasına sebep olan yegane faktörlerden.

Denizyolunda yapılan konteyner taşımacılığı ise dünya üzerinde bu yükün büyük bir kısmını taşırken artan dış ticarete karşılık verebilmek için her geçen gün daha da genişliyor. Taşıma kapasitesi yüksek yeni gemilerin inşası, limanlara olan yatırımların artması, ve buralarda elleçlenen konteynerlerin daha hızlı işlem görebilmesi için yapılan ekipman yatırımlarını bu noktada sayabiliriz. Geçtiğimiz yıl uluslararası sularda tam 150 milyon TEU konteyner taşınırken 600 milyon TEU da konteyner elleçlendi. Önümüzdeki yıl ise bu oranın yaklaşık %20 oranında artması bekleniyor. Şüphesiz bu artışa cevap verebilmek; ancak yeni yatırımların yapılmasıyla mümkün olabilir.

Konteyner Taşımacılığı Yapan Şirketler

Bu taşımacılığın tarihini 1930’larda ortaya çıkan konteyner fikrine dayandırmıştık. Daha sonraları 1956’da Houston’a düzenlenen ilk seferden yaklaşık 10 yıl sonra da Avrupa, konteyner seferleriyle tanışmıştır. Konteyner fikrinin babası Mc Lean kurucusu olduğu Sea Land ise ilk düzenli konteyner hattı olarak tarihte yerini almıştır.

İlk düzenli konteyner hattı Sea Land

Bu yıllardan sonra belirli güzergahlarda açılan hatlar sayesinde konteyner taşımacılığı hızla gelişmiştir. İlk yapılan seferde kullanılan 60 TEU’luk geminin yerini şimdilerde 12.000-15.000 TEU’luk gemiler almıştır. Günümüzde ise bu sayının daha üstünde kapasiteye sahip olması planlanan gemilerin inşası için çalışmalar devam ediyor.

Konteyner taşımacılığında genel anlamda 2 tip gemi kullanılır diyebiliriz. Bunların biri Ana Gemi dediğimiz büyük taşıyıcı gemiler, diğeri ise Feeder yani Besleme Gemiler. Her ülkede yer alan limanlar aynı özelliklere sahip olmadığı için her geminin her limana yaklaşmasını bekleyemeyiz. Bu sebeple Dünyadaki büyük limanlardan yola çıkan konteynerler bazı aktarma limanlarında gemi değiştirerek feeder gemilere yüklenir ve varış noktasına ulaşırlar. Mesela Türkiye-Çin hattında direkt seferler fazla yapılmamaktadır. Bu sebeple Çinden kalkan bir konteyner gemisi genellikle Mısırın Port Said Limanına yanaşır ve burada Türkiye’ye gelecek olan diğer yüklerle Çin yükleri konsolide edilerek feeder gemilere yüklenir ve Türkiye’ye ulaşır. Ayrıca iki ülke arasında yapılan ticaret hacmi de düzenli hat oluşmasını sağlayan bir diğer durum olarak değerlendirilir.

Konteyner taşımacılığında direkt ve aktarmalı olmak üzere 2 tip servis kullanılır. Yukarıda da söylediğim gibi yeterli miktarda yük hacmi oluşmayan iki nokta arasında gerçekleşen operasyonlarda konteynerler aktarmalı olarak taşınırken, kapasitenin bir gemiyi doldurabildiği durumlarda ise direkt seferler gerçekleştirilir. Tabi ki bu hattın devamlılığını sürdürebilmesi için de var olan kapasitenin azalmadan devam etmesi gerekir.

Dünya’nın büyük limanları arasında gerçekleşen bu taşımalarda genellikle çok uluslu ya da büyük şirketler faaliyet gösterir. Bu nedenle konteyner taşımacılığında küçük firmaları pek göremeyiz. 2011’de ki sayılara baktığımızda Dünya çapında en çok konteyner taşıyan şirket Danimarkalı MAERSK. Bu şirketi ise MSC, Hapag Lloyd,Evergreen CMA CGM, Hamburg-Süd gibi dünya devleri izliyor.

Konteyner taşımacılığı sektöründe yer alan bu firmalar, dönem dönem düzenledikleri Navlun Konferansları ile hizmet verdikleri güzergahlardaki genel navlun seviyesini düzenlerler. Ayrıca; hatlardaki rekabeti azaltmak, oluşması muhtemel riskleri en aza indirgemek, ve karşılarına çıkabilecek yeni taşıyıcılara karşı önlem almak da bu konferansların konuları arasındadır.

    Geçtiğimiz yıllarda sektörde yaşanan firma birleşmeleri bu durumun en doğru göstergelerinden. Önümüzde ki yıllarda durum böyle devam ettiği müddetçe sektörde küçük ve orta ölçekli firmalar barınamaz hale gelecek ve var olan devler gelişmelerini sürdürecekler.